Pillentoren wijst op ‘schijnveiligheid’

Peter de Graaf
VK 3-10-2017

Enkele dagen voordat duizenden Limburgers van minister Edith Schippers (Volksgezondheid) een doosje jodiumtabletten krijgen toegestuurd, als voorzorgsmaatregel tegen een mogelijke ramp met de kerncentrale net over de grens in Tihange, wordt vrijdag op een rotonde in Heerlen een zes meter hoge ‘jodiumpillentoren’ onthuld.

De maker, de Limburgse kunstenaar Fabrice Hermans, omschrijft de toren als ‘een baken van bewustwording voor Heerlen en voor heel Limburg en Nederland’. Volgens hem biedt het uitdelen van jodiumpillen slechts schijnveiligheid.

‘Ik wil niet aan politiek doen’, zegt Hermans. ‘Maar de mensen moeten niet denken dat die pillen de ultieme redding zijn. Het maakt nogal uit op welk tijdstip je ze inneemt — een te late inname kan zelfs een averechts effect hebben en de stralingsdosis voor de schildklier aanzienlijk verhogen. Bovendien beschermen de pillen niet tegen andere dodelijke stoffen die vrijkomen.’

Het kunstwerk, Jodium-131 geheten (naar de scheikundige benaming van het levensgevaarlijke spul), bestaat uit zes enorme opgestapelde pillenpotten. Het komt te staan op een sokkel die de vorm heeft van het symbool voor radio-activiteit.

Bij een kernramp komt Jodium-131 vrij, een radioactieve stof die over grote afstanden met de wind meegevoerd kan worden en vooral door inademing een gevaar vormt. Het radioactieve jodium stapelt zich bij inademing op in de schildklier, waardoor op latere leeftijd schildklierkanker kan ontstaan. Jodiumtabletten kunnen volgens de rijksoverheid voorkomen dat het lichaam radioactief jodium opneemt. De schildklier raakt dan verzadigd met jodium en neemt minder radioactief jodium op.

‘Die opeenstapeling van jodium in de schildklier zie je terug in de opeenstapeling van de jodiumpillenpotten’, zegt Hermans. ‘Ik hoop dat de toren de mensen tot nadenken aanzet. Alleen jonge mensen tot 18 jaar die in een straal van 20 tot 100 kilometer van een kerncentrale wonen, krijgen de pillen. Maastricht, waar ik woon, ligt binnen die straal van Tihange. Maar ik krijg de pillen niet, want ik ben 54. Is een jong iemand meer waard dan een ouder iemand?’

Volgens de rijksoverheid krijgen inwoners boven de 40 geen pillen omdat ‘de kans op schildklierkanker door radioactief jodium afneemt naarmate mensen ouder zijn’.